Waarom maakt de tandarts röntgenfoto’s?
De tandarts maakt röntgenfoto’s omdat er hiermee onder de vullingen en tussen de tanden en kiezen gekeken kan worden. Op deze manier kan er vastgesteld worden of er gaatjes aanwezig zijn. Ook kan het kaakbot beoordeeld worden en is er te zien of er nog bijvoorbeeld verstandskiezen of ontstekingen in de kaak aanwezig zijn. Röntgenfoto’s kunnen ook behulpzaam zijn bij het vaststellen van de mate van afbraak van het kaakbot bij tandvleesziekten.

Soorten röntgenfoto’s

Bite-wings

bitewingBite-wings zijn kleine overzichtsfoto’s van de kiezen van uw gebit. De tandarts maakt twee foto’s: één links en één rechts. Op deze foto is het kroongedeelte van de kiezen te zien, dat wil zeggen het gedeelte dat u zelf ook in de mond kunt zien. Deze foto is bedoeld om te controleren of er gaatjes zijn tussen de kiezen en onder vullingen. Verder is een klein gedeelte van de wortels en het omliggende bot te zien. Deze worden gemiddeld eens in de twee jaar gemaakt, afhankelijk van de gezondheidstoestand van het gebit en de leeftijd van de patiënt. Bij kwetsbare gebitten worden ze ook wel om het jaar gemaakt. Bij hele goede gebitten komt het voor dat de tandarts slechts eens in de vier of vijf jaar deze foto’s maakt.

Solo-opname
Naast de bite-wing kan een tandarts een solo-opname maken. Dit kan gedaan worden om een bepaalde tand of kies nader te onderzoeken. Op dit type foto is de hele tand of kies te zien: het kroongedeelte, het wortelgedeelte èn het gebied rondom de wortelpunt. In het gebied rondom de wortelpunt kan de tandarts bijvoorbeeld een mogelijke ontsteking waarnemen.

Orthopantomogram
Naast de hiervoor besproken voorbeelden van röntgenfoto’s, kunnen er ook speciale grote overzichtsfoto’s van de kaken worden gemaakt.

De meest toegepaste overzichtsfoto van de kaken is het orthopantomogram oftewel het OPT. Deze foto wordt gemaakt om in één keer een overzicht te krijgen van alle tanden en kiezen in de boven- en onderkaak. Zo’n foto kan nuttig zijn als de tandarts bijvoorbeeld in verband met uw gezondheidssituatie wil weten of er zich ontstekingen aan de wortelpunten bevinden. Zo’n foto kan ook zijn dienst bewijzen voor patiënten die al geheel tandeloos zijn: in één overzicht kan de tandarts op deze foto zien of er nog wortelresten in de kaak aanwezig zijn. Dergelijke wortelresten zullen in een aantal gevallen namelijk eerst verwijderd moeten worden voordat de tandarts een nieuw gebit kan gaan maken. Ook is het mogelijk om de ligging van de verstandskiezen te beoordelen.

Een ander type overzichtsfoto is de röntgenschedel-profiel-foto ofwel RSP. Deze foto wordt meestal gemaakt door de orthodontist of beugeltandarts om speciale metingen aan de schedel te doen, voorafgaand aan de behandeling met beugels. Hij kan zo tot een beter gefundeerd behandelplan komen.

De risico’s van röntgenstraling
Uiteraard worden röntgenfoto’s alleen met een verantwoord doel gemaakt. Bij het nemen van röntgenfoto’s krijgt de patiënt altijd een zeer geringe dosis röntgenstraling. Bekend is dat röntgenstraling in hoge doses schadelijk is. Om duidelijk te maken hoe laag de dosis is bij het nemen van twee bite-wings kunnen we een voorbeeld geven. De dosis van twee bitewings staat gelijk aan de stralingsdosis die je krijgt tijdens een vliegreis van ongeveer zeven uur, of een wintersportvakantie van 14 dagen in een hoog gelegen gebied.

Toch moet met röntgenstraling, hoe weinig het ook is, zeer zorgvuldig worden omgegaan. Elke keer moet het nut van een röntgenfoto worden afgewogen tegen het effect van de straling. Het niet of te laat ontdekken van een ontsteking of een andere tandheelkundige afwijking omdat er geen foto’s zijn gemaakt, kan soms nare consequenties hebben.

Röntgenfoto’s tijdens de zwangerschap
Voorzichtigheid is geboden bij het maken van röntgenfoto’s bij zwangere vrouwen. Vooral de eerste drie maanden van de zwangerschap zijn zeer belangrijk voor een goede ontwikkeling van de vrucht. In deze periode moeten dus liever helemaal geen foto’s worden genomen. In de periode hierna is het risico van de röntgenstraling minder groot. De voor- en nadelen van het wel of niet nemen van röntgenfoto’s moeten dan tegen elkaar worden afgewogen. In het algemeen mag u van u tandarts verwachten dat hij terughoudend is met het nemen van röntgenfoto’s. Hij zal zoveel mogelijk proberen die behandelingen uit te stellen waarvoor een foto absoluut nodig is. Ook de periodieke overzichtsfoto’s zullen uitgesteld worden tot na de zwangerschap.

Het is dus zeer belangrijk om bij uw bezoek aan de tandarts altijd melding te maken van een eventuele zwangerschap.